Chín trong số mười mặt hàng chủ lực xuất khẩu sang Hoa Kỳ giảm

Ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường, ngày 19/7 cho biết tại cuộc họp của Bộ NN&PTNT sơ kết nhiệm vụ phát triển thị trường 6 tháng đầu năm 2023 và triển khai nhiệm vụ trọng tâm 3 tháng cuối năm, xuất khẩu gạo, rau quả, hạt điều, cà phê đều tăng trưởng tốt, trong đó gạo và rau quả tăng đột biến lần lượt là 34,7% và 64,2% so với năm 2022.

Nửa đầu năm, xuất khẩu nông, lâm, thủy sản sang thị trường Trung Quốc tăng 7,7%, trong đó rau quả, gạo, hạt điều và chè tăng giá trị nhiều nhất. Từ nay đến cuối năm, dự báo xuất khẩu nông sản sang thị trường này sẽ duy trì mức tăng trưởng khiêm tốn, nhất là một số nhóm hàng như rau quả và gạo. Gỗ, thủy sản và sắn, vốn đã giảm mạnh trong 6 tháng đầu năm, có thể phục hồi khiêm tốn trong 3 tháng cuối năm.

Kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản sang thị trường Hoa Kỳ 6 tháng đầu năm 2023 ước tính đạt 4,9 tỷ USD, giảm 32,9% so với cùng kỳ năm trước. Riêng xuất khẩu cà phê tăng 16%, đạt 145,2 triệu USD, trong khi xuất khẩu 9 mặt hàng còn lại đều giảm. Ngân hàng Thế giới dự đoán rằng nền kinh tế Mỹ sẽ suy giảm đáng kể trong nửa cuối năm 2023 và đầu năm 2024 do việc thắt chặt chính sách tiền tệ, ước tính ở mức 1,1% vào năm 2023.

Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam cho biết, 6 tháng cuối năm, Bộ sẽ tập trung triển khai các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối, phát triển thị trường để thúc đẩy xuất khẩu nông sản.

Mặc dù kim ngạch xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản có giảm so với năm 2022 nhưng các chính sách thúc đẩy tiêu dùng của Chính phủ Nhật Bản và nhu cầu nông sản của người dân Nhật Bản vẫn khiến đây trở thành thị trường tiềm năng.

Bộ sẽ dự kiến ​​điều phối các hoạt động xúc tiến thương mại mặt hàng trái cây cho thị trường Nhật Bản gắn với các sự kiện kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản và Hội nghị Cấp cao ASEAN - Nhật Bản tại Tokyo vào tháng 12/2023.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho biết, đối với thị trường Hoa Kỳ, Bộ NN&PTNT đã xác định một số bang lớn có nhu cầu nhập khẩu nông sản Việt Nam thông qua các Tham tán Nông nghiệp và Tham tán Thương mại tại các bang để khuyến khích ký kết các chương trình xúc tiến xuất khẩu.

Ngày 21/7/2023, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tổ chức “Diễn đàn trực tuyến kết nối sản xuất, chế biến và xuất khẩu tôm nước lợ”; thông qua các Hiệp hội của Hoa Kỳ, Bộ sẽ tìm kiếm các quốc gia nhập khẩu nhiều nông sản Việt Nam để tổ chức làm việc, trao đổi, kết nối và quảng bá nông sản tại thị trường này.

Đối với thị trường Trung Quốc, Thứ trưởng Trần Thanh Nam đề nghị Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường khẩn trương trao đổi với các tỉnh Quảng Tây, Vân Nam (Trung Quốc) để hoàn thiện biên bản ghi nhớ và xúc tiến XK nông sản cấp địa phương; thúc đẩy trao đổi với tỉnh Quảng Tây về việc thành lập Hiệp hội Doanh nghiệp Nông nghiệp Quảng Tây - Việt Nam và Hiệp hội Kho vận Nông sản Việt Nam - Quảng Tây; khắc phục những hạn chế, tháo gỡ vướng mắc trong xuất khẩu nông sản sang phía Trung Quốc, từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia xuất khẩu nông sản chính ngạch sang Trung Quốc.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng đề nghị các doanh nghiệp, hiệp hội hết sức lưu ý vấn đề an toàn thực phẩm, nhất là tại cảng, tàu cá, kho bãi.

Coi chừng tình trạng 'chỗ trống'

Bộ trưởng Lê Minh Hoan đề nghị các hiệp hội, doanh nghiệp trao đổi thông tin, chỉ dẫn thị trường với Bộ thường xuyên, nhanh chóng để tháo gỡ vướng mắc, đề xuất giải pháp.

Bộ trưởng khuyến nghị các doanh nghiệp không còn tính chuyện buôn chuyến mà tập trung đầu tư phát triển vùng nguyên liệu, hình thành cộng đồng doanh nghiệp để phát triển thị trường.

Khuyến khích doanh nghiệp tham gia xây dựng và triển khai 3 đề án xương sống nhằm phát triển thị trường nông sản gồm “Đề án thí điểm xây dựng vùng nguyên liệu nông, lâm sản đạt tiêu chuẩn phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu giai đoạn 2022 - 2025”, “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên lúa chất lượng cao gắn với phát triển xanh vùng ĐBSCL” và Đề án “Phát triển hệ thống logistics nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của nông sản Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến 20 50".

Định kỳ, hàng quý, các cục, vụ thuộc Bộ phối hợp thực hiện các hoạt động phổ biến quy định thị trường, thông tin thị hiếu tiêu dùng cho các địa phương, doanh nghiệp, người sản xuất thông qua các Tham tán Thương mại, Hiệp hội Doanh nghiệp Việt Nam và sau đó chỉ đạo sản xuất.

Bộ trưởng đề nghị các doanh nghiệp, hiệp hội nâng cao chất lượng nông sản bằng cách tăng tính minh bạch của nông sản thông qua truy xuất nguồn gốc. Bổ sung cây dược liệu và gia vị vào ngành xuất khẩu chính để chuyển sang một không gian kinh tế mới. Để tránh tình trạng “bỏ trống”, cần chú trọng thị trường trong nước bên cạnh thị trường xuất khẩu.