(VAN) Giữa những bất ổn toàn cầu mới, Hội nghị Toàn cầu lần thứ tư về Hệ thống Lương thực Bền vững tại Việt Nam đã nổi lên như một sự kiện quan trọng.
Kế hoạch hành động quốc gia về chuyển đổi hệ thống lương thực gây ấn tượng với FAO

Chủ đề tổng thể của SFS lần thứ tư là "CHUYỂN ĐỔI CHÚNG TA CẦN: Nổi lên từ các cuộc khủng hoảng toàn cầu bằng cách định hình các hệ thống thực phẩm bền vững, có khả năng phục hồi, lành mạnh và toàn diện." Việt Nam là quốc gia châu Á đầu tiên tổ chức một trong những sự kiện quan trọng nhất thế giới liên quan đến ẩm thực.

Tọa đàm với sự góp mặt của Vụ Hợp tác quốc tế (ICD) và các chuyên gia quốc tế diễn ra ngày 27/4 trong khuôn khổ phiên bế mạc hội nghị, với mục tiêu chia sẻ kết quả và triển vọng thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia đưa Việt Nam trở thành một hệ thống thực phẩm minh bạch, có trách nhiệm và bền vững.

Vì lợi ích của một hệ thống thực phẩm bền vững hơn trong tương lai
"Chúng tôi đã truyền cảm hứng không chỉ cho Việt Nam mà còn cho các quốc gia và đối tác quốc tế, cùng nhau hướng tới chuyển đổi hệ thống thực phẩm bền vững cho hiện tại và tương lai. Đây là thời điểm quan trọng để mọi người hành động", Giám đốc ICD Nguyễn Đỗ Anh Tuấn cho biết. "Thay vì tranh cãi về các khái niệm, lý thuyết và phương pháp luận, chúng tôi đã tìm ra câu trả lời".

Thông qua hội nghị, Việt Nam đã nhận được sự quan tâm và hỗ trợ mạnh mẽ từ các tổ chức quốc tế trong việc thực hiện Kế hoạch hành động quốc gia Chuyển đổi hệ thống lương thực Việt Nam theo hướng Minh bạch, Trách nhiệm và Bền vững đến năm 2030.

Phiên thảo luận diễn ra trong khuôn khổ phiên bế mạc hội nghị ngày 27/4.

Theo TS Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Bộ Y tế, Việt Nam là quốc gia tiên phong trong việc tiến tới hệ thống thực phẩm bền vững. “Chuyển đổi hệ thống thực phẩm bền vững là một nỗ lực tổng hợp, không phải là mục tiêu của riêng một đơn vị, cá nhân hay tổ chức nào.”

TS Trương Tuyết Mai nhấn mạnh tầm quan trọng của giáo dục truyền thông nhằm thay đổi hành vi của khách hàng. "Tôi hy vọng rằng chúng ta có thể nhìn nhận từ cách tiếp cận "từ dưới lên", đặc biệt là trong bối cảnh của Việt Nam. Đây là quan điểm tôi học được từ bạn bè ở nước ngoài, nhìn vào nỗ lực thay đổi hành vi của người tiêu dùng và chuyển từ quan điểm sản xuất Theo quan điểm của các nhà hoạch định chính sách, chúng ta cần điều chỉnh hành vi của người tiêu dùng từ đầu để tăng cường hệ thống dinh dưỡng, có được chế độ ăn uống lành mạnh, từ đó tác động ngược lại đến sản lượng, củng cố tính bền vững của hệ thống thực phẩm."

Theo TS Trương Tuyết Mai, sự phối hợp đa ngành và hợp tác quốc tế là yếu tố then chốt. “Việt Nam đã xây dựng Chiến lược quốc gia về dinh dưỡng, đưa vào các chỉ tiêu kinh tế - xã hội là giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em xuống dưới 15% vào năm 2030, kiểm soát tỷ lệ béo phì ở trẻ em dưới 10% và 20%. ở người trưởng thành".

Ông Remi Nono Womdim, Trưởng đại diện FAO, coi Hội nghị toàn cầu lần thứ 4 về Hệ thống lương thực bền vững là cơ hội để Việt Nam và các quốc gia khác nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phát triển hệ thống lương thực bền vững và sự tham gia của chính phủ vào vấn đề này. "Tôi tin rằng cuộc họp đã đạt được các mục tiêu đề ra. Kết luận của hội nghị sẽ là nền tảng hiệu quả, đóng góp cho sự kiện tiếp theo là Khoảnh khắc kiểm kê hệ thống lương thực của Liên hợp quốc năm 2023 sắp được tổ chức tại Ý".

Việt Nam thực hiện các biện pháp đáng kể để đảm bảo hệ thống lương thực minh bạch, có trách nhiệm và bền vững

TS Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Hợp tác quốc tế (Bộ NN-PTNT).

Việt Nam đã có những cam kết mạnh mẽ tham gia vào quá trình Chuyển đổi Hệ thống Lương thực Thế giới. Những nỗ lực của đất nước có thể được nhìn thấy thông qua việc thực hiện Kế hoạch Hành động Quốc gia Chuyển đổi Hệ thống Lương thực Việt Nam theo hướng Minh bạch, Trách nhiệm và Bền vững đến năm 2030. Hưởng ứng cam kết của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại COP26, Chính phủ Việt Nam đã giao nhiệm vụ cho các bộ chủ chốt chịu trách nhiệm phát triển dự thảo và quyết định để tạo ra một hệ thống thực phẩm minh bạch, có trách nhiệm và bền vững.

TS Nguyễn Đỗ Anh Tuấn cho biết: "Đây không phải là điều chúng ta phải làm vì cam kết với thế giới. Hành động này xuất phát từ mong muốn thịnh vượng và bền vững của chính chúng ta. Chúng ta phải thích ứng để đạt được 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững của Việt Nam ( SDGs)".

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang vừa ký Quyết định số 300/QĐ-TTg phê duyệt Kế hoạch hành động quốc gia nhằm chuyển đổi hệ thống lương thực của Việt Nam thành một hệ thống minh bạch, có trách nhiệm giải trình và bền vững vào năm 2030. Quyết định nêu ra 5 nhiệm vụ quan trọng và giải pháp: I) Rà soát hệ thống chính sách; II) Chuyển đổi hệ thống sử dụng đầu vào, tài nguyên thiên nhiên, hệ sinh thái và hệ thống chế biến thực phẩm; III) Chuyển đổi hệ thống sản xuất nông nghiệp theo hướng minh bạch, trách nhiệm và bền vững, trọng tâm là phát triển nền nông nghiệp sinh thái tại Việt Nam; IV) Chuyển đổi hệ thống phân phối và chế biến thực phẩm; V) Chuyển đổi nhận thức của người tiêu dùng hướng tới tiêu dùng có trách nhiệm và bền vững.

Để đạt được các mục tiêu nói trên, các cơ quan hữu quan của Việt Nam sẽ tham gia Đối tác về Chuyển đổi Hệ thống Thực phẩm Minh bạch, Có trách nhiệm và Bền vững. "Mối quan hệ đối tác sẽ có phạm vi rất rộng, vượt xa phạm vi của các bộ, ban, ngành của Việt Nam. Các tổ chức quốc tế, lãnh đạo khu vực doanh nghiệp và các thành viên xã hội dân sự cũng sẽ được mời tham gia. Chúng tôi dự định tận dụng tất cả các chương trình hiện có, các dự án, sáng kiến được triển khai kịp thời, hiệu quả, từ đó khuyến khích các bên cùng đạt được kết quả cao hơn”, Giám đốc ICD cho biết.

Ông Remi Nono Womdim, Trưởng đại diện FAO.

Mặc dù Việt Nam là một trong những quốc gia có năng lực sản xuất lương thực hàng đầu thế giới, nhưng 26,6% người dân Việt Nam không đủ khả năng mua những bữa ăn ngon và tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em vẫn còn khá cao. FAO dự định tăng cường hỗ trợ cho chương trình hành động quốc gia của Việt Nam nhằm thay đổi hệ thống lương thực, từ đó cải thiện dinh dưỡng và an ninh lương thực.

FAO đã phối hợp với Chính phủ Việt Nam hoàn thành việc xây dựng Khung chương trình quốc gia (CPF) 2022-2026, tập trung vào 4 lĩnh vực chính bao gồm Tiếp cận Một sức khỏe; Ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý môi trường và tài nguyên thiên nhiên; An toàn thực phẩm, Sản xuất bền vững, Tiêu dùng hợp lý và Sinh kế bình đẳng; Quản trị, Giới và Khuyết tật.

Ông Remi Nono Womdim cho biết FAO dự định thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững trong những năm tới. Như lời hứa của Thủ tướng Việt Nam tại COP26. Để thực hiện mục tiêu này, FAO muốn đóng góp thông qua các sáng kiến nhằm thay đổi hệ thống lương thực của Việt Nam.

Tác giả: Hoàng Giang - Tùng Đinh
Linh Linh biên dịch