Tại hội thảo gần đây "Thị trường carbon rừng: Hậu COP27 và lộ trình chuyển đổi", các học giả và chuyên gia đã chú ý đến quyền sở hữu carbon, cơ chế trao đổi carbon và các quy định liên quan đến lộ trình chuyển đổi của thị trường carbon ở Việt Nam.

Luật thiết lập thị trường carbon dựa trên lâm nghiệp

Để thực hiện các nghĩa vụ của mình theo Thỏa thuận Paris, COP26 và COP27, Chính phủ Việt Nam đã đặt việc tăng cường hấp thụ các-bon từ rừng và các hành động giảm phát thải là một trong những ưu tiên hàng đầu. Hơn 10 triệu ha trong tổng số 14,7 triệu ha đất có rừng của Việt Nam, tương đương 42% tổng diện tích đất, là rừng tự nhiên. Khu vực này có rất nhiều hứa hẹn và bạn có thể làm rất nhiều việc để hỗ trợ những nỗ lực của Việt Nam trong việc cắt giảm khí thải và tăng cường hấp thụ các-bon.

Việt Nam đã công bố Nghị định số 06/2022/NĐ-CP của Chính phủ về Quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ôzôn, trong đó có lộ trình mua, bán và chuyển giao tín chỉ các-bon, nhằm duy trì vị thế quốc tế của mình. cam kết. Do đó, Việt Nam sẽ phát triển một thị trường bắt buộc vào năm 2027 bao gồm các hệ thống mua, bán, trao đổi và chuyển giao tín dụng carbon cũng như hạn ngạch cho các doanh nghiệp cắt giảm khí thải.

Ngành lâm nghiệp đã tham gia với các tổ chức quốc tế và các đối tác có liên quan để thiết lập các sáng kiến ​​thí điểm nhằm truyền đạt kết quả thị trường các-bon theo cách tương tự như thị trường các-bon bắt buộc. Cụ thể hơn, với sự giúp đỡ của Ngân hàng Thế giới, Quỹ Đối tác Carbon trong Lâm nghiệp đã ký Thỏa thuận mua bán giảm phát thải trị giá 51,5 triệu USD cho các khu vực Bắc Trung Bộ, với điều kiện Việt Nam thực hiện cam kết cắt giảm 10,3 triệu tấn khí thải CO2 từ năm 2018 đến năm 2024.

Ý định thư về chuyển giao CO2 để giảm thiểu phát thải từ rừng ở Nam Trung Bộ và Tây Nguyên cũng đã được Bộ NN&PTNT và liên tổ chức LEAF/Emergent ký kết.

Ông Trần Quang Báo, Phó Tổng cục trưởng, Tổng cục Lâm nghiệp, Bộ NN&PTNT cho biết, đơn vị đang trao đổi với Công ty Lâm nghiệp SK để kiểm tra việc tiếp thu kết quả trồng rừng và phục hồi rừng ở khu vực miền núi phía Bắc. Bộ NN&PTNT đang xây dựng khung pháp lý cho phép chính quyền địa phương và chủ rừng chủ động đưa ra các sáng kiến ​​của riêng họ và tham gia đàm phán mua carbon.

Ngành lâm nghiệp đã đề xuất sửa đổi Nghị định 156/2018/NĐ-CP, trong đó quy định các hạn chế đối với hoạt động mua bán, phát triển, đánh giá và phê duyệt dự án, cũng như đo lường, thử nghiệm và biểu mẫu báo cáo, sẽ được sửa đổi. Những khung pháp lý này rất quan trọng đối với sự phát triển của thị trường carbon rừng.

Nhà khoa học cấp cao Phạm Thu Thủy, người giám sát nhóm CIFOR-ICRAF làm việc về biến đổi khí hậu, năng lượng và phát triển các-bon thấp, cho biết nhiều doanh nghiệp và tổ chức nước ngoài đến Việt Nam sau COP26 và COP27 với ý định thực hiện đầu tư vào thị trường carbon của đất nước. Tuy nhiên, họ lo lắng về việc thiếu một con đường hợp pháp cho các hoạt động này.

Giữ các mục tiêu quốc gia và thương mại trong tầm kiểm soát

Việt Nam dự định cắt giảm 43,5% tổng lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2030 với sự hỗ trợ từ các quốc gia khác, theo báo cáo Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) mới nhất cho năm 2022. Đóng góp tự nguyện, vô điều kiện trong NDC 2022 đã giảm thêm 62,4 triệu tấn lượng CO2 tương đương so với NDC 2020. Với mức đóng góp có điều kiện, NDC 2022 đạt tỷ lệ cắt giảm thêm 16,5% và 153,0 triệu tấn CO2 tương đương.

Để đạt được mục tiêu, ông Nguyễn Văn Minh, Trưởng phòng Kinh tế và Thông tin biến đổi khí hậu, Cục Biến đổi khí hậu (Bộ TN&MT) tái khẳng định rừng và việc hấp thụ các-bon rừng là rất quan trọng.

"MONRE đã nhận được một số yêu cầu từ các khu vực khác nhau trong khung thời gian trước đó để tìm hiểu xem có nên bán tín chỉ carbon từ rừng hay không. Bộ đã liên tục ủng hộ việc tham gia vào hệ thống trao đổi tín chỉ carbon và nỗ lực duy trì và thúc đẩy rừng, nhưng Bộ phải chịu trách nhiệm vì sự đóng góp của nó cho mục tiêu NDC, trước khi xem xét việc mua bán các-bon, điều cần thiết là đảm bảo mục tiêu đóng góp cho NDC được đáp ứng”, ông nói. Minh nêu.

Bà Thủy cung cấp thêm chi tiết, trích dẫn ba quốc gia có diện tích rừng lớn nhất là Indonesia, Peru và Brazil chưa tham gia thị trường toàn cầu và kêu gọi các quốc gia này nghiêm túc xem xét việc thực hiện NDC. "Họ phân tích làm thế nào để các doanh nghiệp trong nước phải được ưu tiên cắt giảm khí thải trước khi xuất khẩu ra nước ngoài để đảm bảo sự phát triển toàn diện của nền kinh tế, bên cạnh việc đáp ứng NDC và đảm bảo khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế", đại diện CIFOR cho biết.

Theo bà Thủy, sự tăng trưởng của thị trường carbon sẽ được thúc đẩy bởi cả quy định của chính phủ và phân khúc thị trường. Khi tạo thị trường carbon, điều quan trọng là phải xem xét nơi nào có chỗ trống trên thị trường và nơi nào có sự cạnh tranh với các quốc gia khác. Người mua đang tìm kiếm hai tính năng này trong khu vực thị trường chất lượng cao, tập trung vào đa dạng sinh học và bảo trợ xã hội.

"Các nhà đầu tư khẳng định rằng có sẵn tiền, nhưng không có đủ tiền vì một số quốc gia không thể tuân thủ các yêu cầu như an toàn xã hội hoặc bảo vệ đa dạng sinh học. Ngược lại với các quốc gia khác, Việt Nam có lợi khi là một trong những quốc gia có tỷ lệ đa dạng sinh học cao nên Việt Nam cạnh tranh trực tiếp ở phân khúc thị trường chất lượng cao”, bà Thủy nói thêm.