Leocadio Sebastian - Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp Philippines, người đã làm việc lâu năm tại Việt Nam và am hiểu nông nghiệp Việt Nam, đánh giá Việt Nam đã có những bước tiến dài trong phát triển nông nghiệp.

Tại Hội nghị Phát triển chuỗi giá trị lúa gạo Việt Nam: Trách nhiệm và bền vững sáng 13/12 tại Hậu Giang, ông Sebastian bày tỏ sự vui mừng khi trở lại thăm Hậu Giang và khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Trước khi trở về Philippines đảm nhận vị trí quản lý, ông là trưởng đại diện Viện Nghiên cứu lúa gạo quốc tế (IRRI) tại Việt Nam, làm việc chặt chẽ với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tư vấn về khoa học, công nghệ và chính sách cho Bộ. .

Là người trực tiếp tham gia phát triển chuỗi giá trị lúa gạo tại Việt Nam, đặt nền móng phát triển lúa gạo chất lượng cao, Thứ trưởng Sebastian nhìn lại hành trình hơn 6 năm hợp tác với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

Một trong những dự án nổi bật mà ông Sebastian trực tiếp tham gia tại Việt Nam là Smart Map, giúp dự báo xâm nhập mặn và biến đổi khí hậu (CS-MAP). Các địa phương ở ĐBSCL sử dụng công cụ bản đồ CS-MAP để chỉ đạo sản xuất lúa gạo. Trên cơ sở dự báo khí hậu hàng năm và dự báo đầu mùa, các cơ quan quản lý từ trung ương đến cấp tỉnh sẽ xác định các khu vực bị ảnh hưởng bởi hạn hán, lũ lụt, xâm nhập mặn ở các cấp độ khác nhau, từ đó đưa ra các khuyến nghị kỹ thuật giúp hạn chế thiệt hại về năng suất và sản lượng lúa gạo.

Ông kể: “Cách đây 10 năm, khi đến Việt Nam, tôi đã trao đổi với Nguyên Thứ trưởng Lê Quốc Doanh về cách phát triển ngành lúa gạo, tăng sức cạnh tranh của lúa gạo Việt Nam. Tính đến thời điểm hiện tại, các bạn đã đi được một chặng đường rất dài với nhiều thành tựu. Những người nông dân như tôi thấy họ rất hài lòng với việc trồng lúa. Giá lúa tăng, năng suất và chất lượng tốt”.

Ông cho rằng, việc Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu gạo sẽ gây áp lực lên sản xuất. Vì vậy, các nhà quản lý cần đưa ra lộ trình rõ ràng để đảm bảo tính bền vững, không gây tổn hại đến môi trường và cân bằng nền kinh tế thị trường.

Khách quốc tế thấy được sự cởi mở của Việt Nam qua các tọa đàm chuyên đề trong khuôn khổ Lễ hội tại Hậu Giang. Là quốc gia đi đầu về sản xuất lúa gạo, Việt Nam có trách nhiệm chia sẻ chuyên môn, kiến ​​thức, câu chuyện về sự kiên trì của các nhà khoa học và nông dân.

Philippines cũng đang nỗ lực thay đổi để phát triển chuỗi sản xuất lúa gạo phù hợp hơn. Việt Nam là nước xuất khẩu gạo. Philippines nhập khẩu khoảng 15 triệu tấn mỗi năm nên hai nước có nhiều cơ hội hợp tác với nhau.

“Tôi nhận thấy nhiều nông dân sẽ không thâm canh lúa nữa mà sẽ chuyển hướng sản xuất theo hướng sản xuất lúa gạo chất lượng cao, giá trị cao và sản xuất bền vững. Với những thành tựu của nền nông nghiệp phát triển, Việt Nam có nhiều điều kiện để chia sẻ, giúp đỡ các nước.

Việc Việt Nam chia sẻ, giúp đỡ các nước phát triển sản xuất lúa gạo không chỉ giúp ích cho Việt Nam mà còn giúp ích cho tất cả mọi người. Hiện nay, các nước đang định hướng phát triển sản xuất theo hướng xanh, bền vững là hướng đi cần thiết và đúng đắn. Chúng ta phải thay đổi phương thức sản xuất cho phù hợp với những thay đổi của bối cảnh cụ thể. Ngoài ra, chúng ta cần có sự kết nối toàn diện trong khu vực”. Thứ trưởng Philippines nhấn mạnh.

Lúa gạo là ngành sản xuất truyền thống và quan trọng ở Việt Nam, tạo sinh kế cho hàng chục triệu nông dân trên cả nước. Những năm gần đây, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong sản xuất lúa gạo, góp phần quan trọng đảm bảo an ninh lương thực quốc gia và hiện giữ vững vị thế là một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới với kim ngạch xuất khẩu không ngừng tăng...

Bên cạnh những thành tựu đạt được, ngành lúa gạo Việt Nam còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, vướng mắc, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay với những biến động của thị trường thế giới, những thay đổi về thị hiếu người tiêu dùng và biến đổi khí hậu. Những thách thức mới đòi hỏi ngành lúa gạo phải thích ứng để nâng cao chất lượng gạo, giảm chi phí đầu vào, thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính và đảm bảo an ninh lương thực quốc gia. Tham gia và mở rộng thị trường tiêu thụ, hướng tới xây dựng thương hiệu gạo bền vững trên thị trường quốc tế.

“Hiện nay, trước thách thức của biến đổi khí hậu, biến động của thị trường, xu hướng tiêu dùng thay đổi, chuỗi giá trị ngành lúa gạo cần có sự thích ứng linh hoạt để trở nên chuyên nghiệp và bền vững. Không chỉ tạo ra những sản phẩm chất lượng cao mà còn góp phần tạo nên một hệ sinh thái ổn định và hòa bình”," Bộ trưởng Lê Minh Hoàn phát biểu tại Lễ khai mạc Festival lúa gạo quốc tế Việt Nam - Hậu Giang 2023 ngày 12/12.