Viện Chính sách và Quản lý (IPAM) thuộc Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội) phối hợp với Quỹ Rosa Luxemburg khu vực Đông Nam Á - Văn phòng đại diện tại Hà Nội (RLS SEA) vừa tổ chức Hội thảo quốc tế “Khung chỉ số cho cộng đồng bền vững hướng tới chuyển đổi sinh thái xã hội: Nghiên cứu trường hợp ở Việt Nam”.
Hội thảo quốc tế “Khung chỉ số cho cộng đồng bền vững hướng tới chuyển đổi sinh thái xã hội: Nghiên cứu trường hợp ở Việt Nam”
Hài hòa kinh tế và môi trường để phát triển bền vững
Chuyển đổi sinh thái xã hội là vấn đề hiện đang được nhiều quốc gia quan tâm trong quá trình thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. Những tác động mâu thuẫn từ tăng trưởng và phát triển kinh tế không gắn với bảo vệ môi trường sinh thái - xã hội đã tạo ra những hệ lụy ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển trong tương lai của cộng đồng.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Thanh Trường, Viện trưởng Viện Chính sách và Quản lý, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), sự hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường, hay bảo vệ môi trường để phát triển kinh tế bền vững phát triển là cơ sở đầu tiên bảo đảm phát triển bền vững nói chung và phát triển kinh tế nói riêng. điều chỉnh sự cân bằng của tất cả các yếu tố trên. Sự chung tay của mỗi thành viên trong xã hội, sự thay đổi nhận thức của mỗi cá nhân đối với cộng đồng là yếu tố quan trọng nhất để mục tiêu phát triển bền vững đi vào cuộc sống”, PGS,TS Đào Thanh Trường nhấn mạnh.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đào Thanh Trường nhấn mạnh, việc thay đổi nhận thức của mỗi cá nhân, cộng đồng là yếu tố quan trọng để đạt được mục tiêu phát triển bền vững
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã có nhiều nỗ lực đáng ghi nhận trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững. Gần đây nhất, tại Hội nghị thượng đỉnh về khí hậu COP26 diễn ra ở Glasgow (Scotland), cùng với nhiều quốc gia trên thế giới, Việt Nam đã cam kết đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
Cú hích từ dự án 1 triệu ha lúa chất lượng cao
Theo TS. Vũ Dương Quỳnh, Viện Môi trường Nông nghiệp (Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam), ở Việt Nam, vấn đề phát triển bền vững ngành nông nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi sinh thái - xã hội đang nhận được sự quan tâm của các tổ chức trong và ngoài nước. Điều đó được thể hiện qua việc các địa phương đang triển khai nhiều mô hình nông nghiệp sinh thái kết hợp như lúa-tôm, lúa-cá, mô hình nông nghiệp “tuân theo thiên nhiên”...
Ngân hàng Thế giới cũng đã tài trợ cho việc đánh giá các mô hình nông nghiệp kết hợp du lịch sinh thái ở Việt Nam, từ đó cung cấp kinh nghiệm để thúc đẩy các mô hình này phát triển hiệu quả và bền vững.
TS Vũ Dương Quỳnh cũng chỉ ra những bằng chứng khác chứng minh vấn đề phát triển bền vững của ngành nông nghiệp trong bối cảnh chuyển đổi sinh thái - xã hội đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của Nhà nước cũng như Chính phủ. Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Dự án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên trồng lúa chất lượng cao, ít phát thải gắn với tăng trưởng xanh ở Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030.
Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Dự án phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên trồng lúa chất lượng cao, ít phát thải gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030
Mục tiêu tổng thể của Dự án là hình thành 1 triệu ha vùng trồng lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị, áp dụng quy trình canh tác bền vững để gia tăng giá trị, phát triển bền vững ngành lúa gạo, nâng cao sản xuất và hiệu quả kinh doanh, thu nhập và đời sống của người trồng lúa, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm phát thải khí nhà kính, góp phần thực hiện các cam kết quốc tế của Việt Nam.
Theo đó, về mặt tổ chức sản xuất, Dự án hướng tới 100% diện tích sản xuất tại các vùng chuyên canh tác lúa chất lượng cao, ít phát thải, có sự liên kết giữa doanh nghiệp với các tổ hợp tác, hợp tác xã hoặc tổ chức nông dân trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm; tỷ lệ cơ giới hóa đồng bộ đạt trên 70% diện tích; Hơn 1 triệu hộ gia đình áp dụng quy trình canh tác bền vững...
Về bảo vệ môi trường và tăng trưởng xanh, Dự án hướng tới tỷ lệ thất thoát sau thu hoạch dưới 8%; 100% rơm rạ được thu gom từ đồng ruộng và xử lý để tái sử dụng; giảm phát thải khí nhà kính trên 10% so với canh tác lúa truyền thống.
Từ năm 2018 đến nay, IPAM và RLS SEA đã triển khai hàng loạt dự án trong hợp phần chuyển đổi sinh thái - xã hội, trong đó có các hoạt động như tổ chức hội thảo quốc tế, xuất bản sách, tài liệu nghiên cứu và tổ chức trại hè khoa học cho sinh viên trẻ đam mê nghiên cứu khoa học. về chủ đề môi trường và phát triển bền vững.
Từ tháng 6 đến tháng 11 năm 2023, nghiên cứu “Khung chỉ số cho cộng đồng bền vững hướng tới chuyển đổi sinh thái xã hội: Nghiên cứu trường hợp tại Việt Nam” đã được triển khai và được coi là bước thử nghiệm đầu tiên của dự án.
Hoàng Duy dịch
