Tại Hội nghị quốc tế “Luật Hợp tác xã 2023 và phương hướng chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã” diễn ra sáng 19/9, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Đỗ Thành Trung cho biết, Luật Hợp tác xã đã được ban hành, sửa đổi và bổ sung. được bổ sung 3 lần vào các năm 1996, 2003, 2012, tạo hành lang pháp lý thiết yếu cho sự phát triển của các hợp tác xã ở Việt Nam trong thời gian gần đây.

Số lượng hợp tác xã không ngừng tăng lên, doanh thu, thu nhập của xã viên, người lao động ngày càng được cải thiện, giúp cải thiện đời sống kinh tế của các hộ thành viên, góp phần xóa đói giảm nghèo, ổn định an ninh chính trị cho xã hội.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhìn nhận, việc phát triển kinh tế tập thể ở Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn: trình độ, năng lực của đại bộ phận cán bộ còn yếu, cơ sở hạ tầng, vật tư, kỹ thuật của hợp tác xã sơ cấp còn nghèo nàn; chính sách của nhà nước không hỗ trợ nhiều.

“Những thách thức này đặt ra yêu cầu cấp thiết để khu vực kinh tế tập thể phải thay đổi, phát huy lợi thế, vận dụng kinh nghiệm quốc tế để hoàn thiện chính sách phát triển cho khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã Việt Nam”, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung nhấn mạnh.

Hỗ trợ tín dụng đóng vai trò là đòn bẩy

Bà Nguyễn Thị Tuyết Minh, Giám đốc Hợp tác xã Đức và Liên đoàn Raiffeisen (DGRV) tại Việt Nam, chia sẻ kinh nghiệm của mình. Luật Hợp tác xã ở Đức là luật hợp tác xã đầu tiên trên thế giới, được thông qua năm 1889, đặt nền móng cho hợp tác xã Đức phát triển trong hàng trăm năm qua.

Trong thời kỳ đầu phát triển, Đức đã thành lập “Kho bạc Phổ” vào năm 1895 để cung cấp tín dụng cho hoạt động kinh doanh của các hợp tác xã. Kho bạc Phổ điều tiết vốn cho các hợp tác xã ban đầu được Nhà nước tài trợ với lãi suất ưu đãi. Đây là tiền thân của Deutsche Zentral-Genossenschaftsbank (ngân hàng DZ) ngày nay.

“Luật Hợp tác xã ở Đức đều tôn trọng nguyên tắc tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tự quản lý của hợp tác xã. DGRV nhận thấy việc hỗ trợ hợp tác xã bằng vốn và khung chính sách trong giai đoạn đầu là điều cần thiết để hợp tác xã phát triển bền vững và tự chủ”. -tin tưởng vào tương lai”, bà Minh chia sẻ.

Dựa trên kinh nghiệm phát triển của khu vực hợp tác xã Đức, Giám đốc DGRV tại Việt Nam cho biết, việc hỗ trợ các hợp tác xã trong giai đoạn đầu thành lập đóng vai trò tương đối quan trọng trong sự phát triển của hợp tác xã. Đối với các hợp tác xã Việt Nam, hỗ trợ tín dụng có ý nghĩa quan trọng nhằm tạo đòn bẩy cho các hợp tác xã phát triển mà không mất đi khả năng tự chủ vốn có.

Cần cơ quan chuyên môn hỗ trợ phát triển hợp tác xã

Một kinh nghiệm quốc tế khác từ các nước Đông Nam Á láng giềng cũng được chia sẻ tại hội nghị. Bà Jedsadaporn Sathapatyanon, Trưởng phòng Hợp tác phát triển quốc tế Thái Lan thuộc Cục Phát triển Hợp tác xã cho biết, phong trào hợp tác xã ở Thái Lan đã có lịch sử 107 năm.

Hợp tác xã đầu tiên được thành lập ở Thái Lan vào năm 1916 nhằm cải thiện sinh kế của những nông dân nhỏ và mắc nợ bị ảnh hưởng bởi quá trình chuyển đổi từ nền kinh tế tự cung tự cấp sang nền kinh tế thương mại.

Kể từ đó, hợp tác xã đã đóng một vai trò thiết yếu trong các lĩnh vực nông nghiệp, tín dụng và dịch vụ. Hiện nay, Cục Xúc tiến Hợp tác xã (CPD) thuộc Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã Thái Lan chịu trách nhiệm thúc đẩy và tăng cường phong trào hợp tác xã trong nước.

Bà Jedsadaporn Sathapatyanon cho biết thêm, CPD Thái Lan hiện có 5 dự án chính hỗ trợ các hợp tác xã, bao gồm: Hỗ trợ kiến ​​thức và nâng cao năng lực thông qua các hoạt động đào tạo, hỗ trợ kỹ thuật; giám sát, thể chế hóa, đăng ký và duy trì hệ thống hợp tác xã; Khuyến khích và hỗ trợ các hợp tác xã sản xuất, thu mua, chế biến, tiếp thị và phát triển công nghệ; Hỗ trợ máy móc, thiết bị nâng cấp hoạt động sản xuất, chế biến của Hợp tác xã; Thành lập Quỹ phát triển hợp tác xã.

Nhờ những chính sách hỗ trợ đó, tính đến tháng 12/2022, Thái Lan có 7.638 hợp tác xã, trong đó có 4.139 hợp tác xã nông nghiệp và 3.499 hợp tác xã phi nông nghiệp. Hợp tác xã nông nghiệp là loại hình hợp tác xã quan trọng nhất, với gần 10% dân số Thái Lan là thành viên (khoảng 66 triệu người vào năm 2022).

Chia sẻ kinh nghiệm thành lập cơ quan hỗ trợ hợp tác, bà Elizabeth Organo Batonan, Phó Giám đốc Cơ quan Đăng ký, Giám sát và Kiểm tra, Cơ quan Phát triển Hợp tác xã Philippine cho biết, Cơ quan Phát triển Hợp tác xã (CDA) Philippines là cơ quan hàng đầu của các dự án hỗ trợ thiết thực cho hợp tác xã. Tuy nhiên, các bộ phận khác cũng phải cung cấp các dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật và tài chính để phát triển hợp tác xã.

Cơ quan Phát triển Hợp tác xã CDA của Philippines có bốn chức năng chính. Đầu tiên, CDA có thẩm quyền cấp đăng ký cho các hợp tác xã, cấp giấy chứng nhận tuân thủ và thực hiện các chức năng thanh tra, kiểm tra.

Thứ hai, thực hiện chức năng hỗ trợ giải quyết tranh chấp, đóng vai trò là cơ quan trọng tài giữa các hợp tác xã. Thứ ba, CDA giám sát và thực hiện các dịch vụ tư pháp cho tất cả các loại hình hợp tác xã đã đăng ký với CDA. Cuối cùng, các can thiệp về kỹ thuật cũng như hỗ trợ và phát triển khác nhằm mục đích phát triển hợp tác xã.

“Philippines có hơn 27 loại hình hợp tác xã do có nhiều ngành nghề, lĩnh vực hoạt động khác nhau. Vì vậy, CDA cũng kết nối các hợp tác xã với nhau, hoặc các hợp tác xã với các cơ quan chức năng theo ngành để nhận được sự hỗ trợ phù hợp”, ông Elizabeth Organo Batonan chia sẻ.