(VAN) Đại diện FAO gây ấn tượng với Kế hoạch Hành động Quốc gia Chuyển đổi Hệ thống Lương thực với tham vọng về một hệ thống lương thực minh bạch, có trách nhiệm và bền vững tại Việt Nam vào năm 2030.
Hơn 200 đại biểu quốc tế tham dự Hội nghị Toàn cầu lần thứ 4 về Chương trình Hệ thống Thực phẩm Bền vững
Việt Nam đề xuất 5 giải pháp thúc đẩy chuyển đổi hệ thống thực phẩm
Thông điệp gửi tới Hội nghị Toàn cầu lần thứ 4 về Chương trình Hệ thống Thực phẩm Bền vững

Giám đốc Ban Hệ thống Lương thực và An toàn Thực phẩm của FAO Corinna Hawkes chia sẻ ấn tượng của bà đối với Kế hoạch Hành động Quốc gia nhằm chuyển đổi hệ thống lương thực minh bạch, có trách nhiệm và bền vững tại Việt Nam vào năm 2030. 

Ngày 24/4, trong Hội nghị toàn cầu lần thứ tư về Chương trình Hệ thống lương thực bền vững của Mạng lưới Một hành tinh (Chương trình SFS), Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế Bộ NN&PTNT Nguyễn Đỗ Anh Tuấn đã trao đổi với Giám đốc Ban Hệ thống lương thực và An toàn thực phẩm của FAO Corinna Hawkes.

Corinna Hawkes bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với Kế hoạch Hành động Quốc gia về Chuyển đổi Hệ thống Lương thực, nhằm tạo ra một hệ thống lương thực minh bạch, có trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam vào năm 2030. Với việc Bộ NN&PTNT xác định nhiệm vụ và nhiệm vụ cho các bộ chủ chốt và các tổ chức hợp tác, FAO dự định sẽ tìm hiểu thêm về các bước tiếp theo của Kế hoạch Hành động Quốc gia và nó khác với các chính sách và chương trình hiện tại ở Việt Nam như thế nào.

Ông Nguyễn Đỗ Anh Tuấn, Giám đốc ICD cho biết, Bộ NN&PTNT đã làm việc và phối hợp chặt chẽ với FAO và các đối tác quốc tế khác trong việc xây dựng hệ thống lương thực.

“Chúng tôi có nhiệm vụ cụ thể cho các Bộ ngành trong Kế hoạch Hành động Quốc gia Chuyển đổi Hệ thống Lương thực theo hướng Minh bạch, Trách nhiệm và Bền vững tại Việt Nam, sau Hội nghị này, chúng tôi sẽ xây dựng kế hoạch hành động cụ thể cho từng Bộ cũng như các cơ quan trực thuộc Bộ NN&PTNT trong một số khía cạnh như hoạch định chính sách, nghiên cứu, nâng cao năng lực và thử nghiệm cái mới”, ông Tuấn giải thích.

Các hành động chi tiết cho Kế hoạch hành động này có thể mất tới 6 tháng để tạo. Trước đó, Bộ NN&PTNT đã có nhiều dự án hợp tác với các tổ chức quốc tế như FAO, Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên (WWF), Ngân hàng Thế giới... nhằm thực hiện các nỗ lực chuyển đổi hệ thống sản xuất lương thực thông qua các dự án, chương trình như Phát triển bền vững 1 triệu ha lúa chuyên canh chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh vùng ĐBSCL, Chương trình hành động quốc gia

Ông Tuấn cho biết Bộ sẽ tiếp tục phát huy và triển khai các dự án, chương trình hiện có, với sự quản lý hiệu quả và hợp tác tốt với các bên liên quan. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp đang tìm kiếm sự tham gia và hợp tác của FAO về các vấn đề quan trọng nhưng mới như nông nghiệp sinh thái, suy dinh dưỡng, giảm thất thoát và lãng phí lương thực.

Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Đỗ Anh Tuấn đề nghị FAO can thiệp, hợp tác trong 3 vấn đề mà Bộ đang quan tâm là nông nghiệp sinh thái, dinh dưỡng cho người nghèo và giảm thất thoát, lãng phí lương thực. 

“Chúng tôi cho rằng cả 3 vấn đề này đều là lợi thế của FAO. FAO là tổ chức hàng đầu trong lĩnh vực sinh thái nên chúng tôi mong muốn sự hợp tác và cần sự can thiệp của các bạn để đưa ra đánh giá về những thực tiễn tốt có thể áp dụng cho hệ sinh thái đa dạng của Việt Nam”, ông Tuấn đề xuất.

Ông cho biết trong giai đoạn tiếp theo, hai bên có thể cùng nghiên cứu, tìm hiểu các mô hình phù hợp với hệ sinh thái của từng vùng miền Việt Nam, từ Bắc chí Nam, bao gồm cả vùng ven biển, đồng bằng và miền núi. Sau đó, chuyển sang xây dựng chính sách, thực hiện hoạt động xây dựng năng lực, đo lường và đánh giá và thí điểm.

Tuấn cho rằng Việt Nam cần một chế độ ăn uống cân bằng hơn cho người nghèo, đặc biệt là vùng dân tộc thiểu số và phụ nữ và trẻ em ở những vùng dễ bị tổn thương. Đại diện Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị FAO hỗ trợ sử dụng thực phẩm bản địa để xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý cho người nghèo tại khu vực đó, đặc biệt là vùng đồi núi, vùng sâu, vùng xa giao thông đi lại khá khó khăn.

Phía Việt Nam cần sự hỗ trợ của FAO để nghiên cứu và triển khai thí điểm các chính sách kịp thời cho vấn đề đa dạng lương thực và dinh dưỡng cho người nghèo.

Lãng phí thực phẩm xảy ra ở tất cả các giai đoạn của chuỗi thực phẩm Việt Nam, từ thu hoạch đến tiêu thụ. Một phần tư tổng số thực phẩm được sản xuất bị thất thoát trước khi đến cơ sở chế biến hoặc trung tâm phân phối. Tổng thiệt hại lương thực ở Việt Nam được dự đoán là 8,8 triệu tấn, tương đương 3,9 tỷ USD, tương đương khoảng 2% GDP của Việt Nam.

Theo ông Tuấn, thất thoát lương thực còn liên quan đến các mối lo ngại như khí thải carbon và biến đổi khí hậu. Trong khi đó, tận dụng khoản lỗ này có thể mang lại lợi thế đáng kể cho các nhà sản xuất đồng thời tạo ra việc làm mới trong khu vực.

Ví dụ, Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới nhưng chúng ta chưa khai thác hợp lý phụ phẩm cà phê để khuyến khích nông nghiệp tuần hoàn. Ngoài ra, thất thoát lương thực còn do những hạn chế như thiếu hệ thống bảo quản, vận chuyển và năng lực xử lý sau thu hoạch. Trước những lo ngại này, Bộ mong muốn được hợp tác với FAO để chia sẻ kinh nghiệm và đưa ra giải pháp.

Tác giả: Linh Linh - Duy Học
Linh Linh biên dịch