Thực hiện công cuộc đổi mới đất nước do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo từ Đại hội VI, đặc biệt từ khi Bộ Chính trị khóa VI ban hành Nghị quyết về đổi mới quản lý kinh tế nông nghiệp (Nghị quyết 10), các hộ nông dân được cấp nguyên liệu và tự chủ sản xuất. Nhiều địa phương đã có sáng kiến, cách làm mới để tăng sản xuất, phát triển nông nghiệp, cải thiện đời sống nhân dân.

Tại tỉnh Bắc Thái (nay là các tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên), được sự hỗ trợ của Tổ chức CIDSE, năm 1991, tỉnh đã thành lập Trung tâm Khuyến nông tỉnh Bắc Thái để phục vụ chương trình phát triển nông nghiệp của tỉnh. Đây là tổ chức khuyến nông đầu tiên có trụ sở chính thức ở nước ta.

Nhiều địa phương khác như An Giang, Kiên Giang, Hà Tây, Thái Bình, Hải Hưng, Sơn La, Lạng Sơn... đã đến Bắc Thái nghiên cứu các mô hình khuyến nông để triển khai tại địa phương.

Năm 1992, trên cơ sở đánh giá hiệu quả mô hình tổ chức khuyến nông và phương pháp hoạt động khuyến nông tỉnh Bắc Thái, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Nguyễn Công Tấn đã chỉ đạo thành lập Ban Điều phối Khuyến nông của Bộ và trình Chính phủ, Thủ tướng Võ Văn Kiệt ban hành Nghị định số 13-CP ngày 2/3/1993 quy định công tác khuyến nông. Từ đây, hệ thống Khuyến nông Việt Nam chính thức được thành lập trên toàn quốc.

Thực hiện Nghị định số 13-CP ngày 02/3/1993, Chính phủ, hệ thống khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư đã được tổ chức đồng bộ, thống nhất trong cả nước. Hệ thống khuyến nông đã tập trung hỗ trợ phát triển kinh tế hộ gia đình và xóa đói giảm nghèo, Hướng dẫn nông dân ứng dụng các giống cây trồng, vật nuôi có sức lai tốt, thời gian sinh trưởng ngắn để chuyển đổi cơ cấu sản xuất, tăng vụ, tăng năng suất, sản lượng.

Việc ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, công nghệ kết hợp với chuyển đổi giống cây trồng, vật nuôi, cơ cấu cây trồng đã thúc đẩy sản xuất phát triển mạnh mẽ, tăng thu nhập, cải thiện đời sống của nông dân. Từ những mô hình đã đẩy mạnh phong trào xây dựng ruộng thu nhập 50 triệu đồng/ha, thậm chí hàng trăm triệu đồng/ha/năm để phát triển trên toàn quốc...

Các mô hình khuyến nông đã góp phần lan tỏa nhanh chóng các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất

Để công tác khuyến nông tiếp tục phát triển, bám sát thực tiễn sản xuất, đồng hành cùng nông dân, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 56/2005/ND-CP ngày 26/4/2005 và Nghị định số 02/2010/ND-CP ngày 1/1/2010. 8/2010, phát triển hệ thống khuyến nông từ trung ương đến cơ sở.

Năm 2003, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành lập Trung tâm Khuyến nông Việt Nam cấp Trung ương. Bộ Thủy sản thành lập Trung tâm Khuyến ngư Quốc gia là đơn vị dịch vụ công phục vụ công tác quản lý khuyến nông, khuyến ngư của Nhà nước.

Đến năm 2008, khi Quốc hội và Chính phủ quyết định sáp nhập Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Thuỷ sản thì Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Trung tâm Khuyến ngư Quốc gia cũng được sáp nhập vào Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (tại 2010 đổi tên thành Khuyến nông Việt Nam). Đơn vị sự nghiệp công lập này phục vụ chức năng quản lý nhà nước về khuyến nông của Bộ và là đầu mối thực hiện các chương trình, dự án, nhiệm vụ khuyến nông cấp trung ương trên phạm vi cả nước. Hệ thống khuyến nông được hoàn thiện ở các địa phương từ cấp tỉnh đến cấp xã, thôn, bản. Đến năm 2015, tổng số cán bộ khuyến nông các cấp trong cả nước là hơn 36.800 người, khoảng 3.000 câu lạc bộ khuyến nông với hàng trăm nghìn nông dân ở các vùng, miền trong cả nước.

Triển khai Nghị quyết số 19-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tiếp tục đổi mới hệ thống tổ chức, quản lý, nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động sự nghiệp công của các đơn vị, từ năm 2018 đến nay, các địa phương rà soát, sắp xếp lại hệ thống tổ chức ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn các cấp, trong đó có hệ thống khuyến nông.

Công tác khuyến nông giai đoạn này tập trung thực hiện gắn với các chương trình trọng điểm của ngành theo hướng chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp với các nhiệm vụ như chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, công nghệ vào sản xuất phục vụ Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp; Phát triển sản xuất, tăng thu nhập cho nông dân thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Phát triển sản phẩm quốc gia, sản phẩm chủ lực của ngành, phát triển sản phẩm đặc sản, thế mạnh của từng địa phương theo chương trình Một xã một sản phẩm (OCOP). Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực, trình độ sản xuất cho nông dân, góp phần xây dựng lực lượng nông dân chuyên nghiệp...

Hiện nay, Đảng, Nhà nước và Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Đặc biệt, có những chính sách, định hướng củng cố, phát triển hệ thống tổ chức Khuyến nông Việt Nam theo hướng đổi mới mạnh mẽ hình thức tổ chức và hoạt động khuyến nông, bảo đảm bộ máy tinh gọn, hiệu quả, phù hợp với từng loại hình sản xuất, địa phương. Tăng cường phối hợp giữa khuyến nông nhà nước và khuyến nông doanh nghiệp; Phát triển khuyến nông điện tử và khuyến nông cộng đồng...